Памятныя даты Дзяржыншчыны – 2025
Паважаныя бібліятэкары!
Гэты каляндар складзены Вам у дапамогу.
А таксама інфармацыя будзе карысна ўсім, хто цікавіцца гісторыяй роднага края.
475 гадоў з дня першага ўпамінання ў дакументальных крыніцах вёскі Чэрнікаўшчына (1550).
405 гадоў з дня першага ўпамінання ў дакументальных крыніцах вёсак: Павелкава, Павуссе, Шыкатавічы, Дворышча, Забалацце, Кукшавічы, Ліўе, Лучыцы, Ляхавічы, Рубілкі, Крысава (1620).
285 гадоў з дня першага ўпамінання ў дакументальных крыніцах вёскі Зубрэвічы (1740).
160 гадоў назад была адкрыта Бараўская царкоўна-прыхадская школа (1865), зараз ДУА «Бараўская сярэдняя школа імя Л.В.Валадзько».
145 гадоў з дня першага ўпамінання у дакументальных крыніцах вёсак: Данілавічы, Навасады (1880).
145 гадоў з дня нараджэння Якава Саўчыка (1880-1955), французскага аўтамабільнага дызайнера, ураджэнца Койданава.
140 гадоў з дня нараджэння Рэйзінай Сары (1885-1975), паэтэсы, празаіка, перакладчыцы, ураджэнкі Койданава.
120 гадоў з дня нараджэння Бабраўніцкага Уладзіміра Сцяпанавіча (1905-1969), кандыдата хімічных навук, рэктара Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, ураджэнца Койданава.
95 гадоў з дня створэння калгасаў: імя Горкага, зараз СПК «Баравое-2003»; імя Леніна, зараз філіял «Пяцігор’е» ААТ «Агракамбінат «Дзяржынскі»; «Праўда», зараз філіял «Праўда-Агра» ААТ «Агракамбінат «Дзяржынскі» (1930)
90 гадоў назад са дня арганізацыі на базе лесазавода прамкамбіната, зараз вытворчае ўнітарнае прадпрыемства «Дзяржынскі прамысловы камбінат» АТ «Беларускае таварыства інвалідаў» (1935).
90 гадоў з дня адкрыцця бальніцы ў в.Станькава (1935).
80 гадоў з дня адкрыцця бібліятэкі ў в. Волма, зараз філіял «Валмянская інтэграваная сельская бібліятэка» ДУ «Дзяржынская раённая цэнтральная бібліятэка» (1945).
70 гадоў са дня адкрыцця Наследнікаўскай сельскай бібліятэка, зараз філіял «Путчынская сельская бібліятэка» ДУ «Дзяржынская раённая цэнтральная бібліятэка» (1955).
65 гадоў са дня адкрыцця Томкавіцкай сельскай бібліятэкі, зараз філіял «Томкавіцкая сельская бібліятэка» ДУ «Дзяржынская раённая цэнтральная бібліятэка» (1960).
55 гадоў са дня адкрыцця Томкавіцкай сярэдняй школы, зараз ДУА «Томкавіцкая базавая школа» (1970).
45 гадоў са дня адкрыцця ў Дзяржынску «Сельскага прафесіянальна-тэхнічнага вучылішча № 68», зараз УА «Дзяржынскі дзяржаўны коледж» (1980).
35 гадоў з дня арганізацыі пры аддзеле культуры Дзяржынскага райвыканкама раённага арганізацыйна-метадычнага цэнтра, зараз аддзел метадычнай работы ДУ «Дзяржынскі раённы цэнтр культуры і народнай творчасці» (1990).
Студзень
95 гадоў з дня стварэння калгаса імя Дзяржынскага, зараз ААТ «Крутагор’е-Петкавічы» (1930).
60 гадоў з дня заснавання Фаніпальскага завода жалезабетонных і маставых канструкцый, зараз філіял «Завод жалезабетонных і маставых канструкцый ААТ «Дорстройиндустрия» (1965).
5 – 85 гадоў з дня нараджэння Салыгі Віктара Васільевіча (1940-2023), Ганаровага грамадзяніна Дзяржынскага раёна (2006).
15 – 110 гадоў з дня нараджэння Анфінагенава Гаўрыіла Міхайлавіча (1915-2004), Ганаровага грамадзяніна Дзяржынска (1996), заслужанага рацыяналізатара БССР (1968).
28 – 85 гадоў Станкевічу Аркадзю Іванавічу (1940), генерал-маёру, ветэрану ракетных войскаў стратэгічнага назначэння Расійскай Федэрацыі, ураджэнцу в.Войтаўка Дзяржынскага раёна.
Люты
1 – 105 гадоў з дня нараджэння Марцінкевіча Фелікса Станіслававіча (1920-1992), беларускага вучонага-эканаміста, доктара эканамічных навук (1964), акадэміка АН БССР (1969), ураджэнца в.Машчонае Дзяржынскага раёна
10 – 70 гадоў Гармазе Анатолю Іванавічу (1955), беларускаму мастаку, ураджэнцу в.Навасады Дзяржынскага раёна
18 – 95 гадоў са дня арганізацыі першай ў Беларусі Койданаўскай МТС (1930).
Сакавік
13 – 100 гадоў з дня нараджэння Шота Аляксандра Уладзіміравіча (1925-2019), беларускага хірурга, доктара медыцынскіх навук (1964), прафесара (1967), заслужанага дзеяча навук БССР (1977), лаўрэата Дзяржаўнай прэміі БССР (1988), ураджэнца в.Дзямідавічы Дзяржынскага раёна.
15 - 85 гадоў з дня нараджэння Шыкуновай Ірыны Сямёнаўны (1940-2020), беларускай савецкай опернай спявачкі, народнай артысткі БССР (1980), лаўрэата Дзяржаўнай прэміі БССР (1980), узнагароджана медаллю Францыска Скарыны (2010), Закончыла СШ № 2 г.Дзяржынска.
16 – 100 гадоў з дня нараджэння Хлапіцкага Аркадзя Іванавіча (1925 -?), заслужанага рацыяналізатара БССР. Пражываў у г.Фаніпаль.
16 – 25 гадоў з дня заснавання ў Дзяржынску ААТ «Інтэртрансавто», спецыялізуецца на міжнародных перавозках зборных грузаў.
17 – 100 гадоў з дня нараджэння Ермаловіча Валянціна Іванавіча (1925-2004), беларускага акцёра, рэжысёра, заслужанага работніка культуры БССР, ураджэнца в.Малыя Навасёлкі Дзяржынскага раёна.
26 – 60 гадоў Хвалею Алегу Дзмітрыевічу (1965), кандыдату біялагічных навук (2001), дацэнту кафедры агульнай біялогіі Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя М.Танка, ураджэнцу в. Грычына Дзяржынскага раёна.
Красавік
5 – 75 гадоў Шчарбіну Уладзіміру Іванавічу (1950), выкладчыку дзяржаўнай установы адукацыі «Дзяржынская дзіцячая школа мастацтваў», заслужанаму дзеячу культуры Рэспублікі Беларусь (2019), Ганароваму грамадзяніну г.Дзяржынска (2001).
Май
1 – 105 гадоў з дня нараджэння Таранава Алега Іванавіча (1920-2005), старшыні калгаса «Расія» (1970-1980), Ганаровага грамадзяніна Дзяржынскага раёна (2001).
Чэрвень
10 – 85 гадоў з дня нараджэння Хадановіча Ігара Піліпавіча (1940-1966), беларускага пісьменніка, ураджэнца в.Шпількі Дзяржынскага раёна.
17 – 95 гадоў з дня нараджэння Сталяровай Кацярыны Мікалаеўны (1930-2009), заслужанага настаўніка БССР; настаўніцы пачатковых класаў рускай СШ г.Дзяржынска (з 1955 г.), Вязанскай СШ (з 1972 г.), СШ №1 г.Фаніпаль (з 1985 г.).
Ліпень
3 – 105 гадоў з дня нараджэння Леановіча Івана Сямёнавіча (1920-1946), Героя Савецкага Саюза, ураджэнца в. Слабодка Дзяржынскага раёна.
20 – 85 гадоў Якімавай Ганне Уладзіміраўне (1940), старшыні праўлення Дзяржынскага райспажыўсаюза (1977-1988), Ганароваму грамадзяніну Дзяржынскага раёна (2009).
Жнівень
1 – 40 гадоў з дня адкрыцця Станькаўскай дзіцячай музычнай школы (1985), зараз філіял «Станькаўская дзіцячая музычная школа мастацтваў» ДУА «Дзяржынская дзіцячая школа мастацтваў».
24 – 85 гадоў Янушкевічу Антону Антонавічу (1940), кандыдату тэхнічных навук, ураджэнцу в. Холма Дзяржынскага раёна.
27 – 165 гадоў з дня нараджэння Караля Эмерыкавіча Чапскага (1860-1904), грамадскага дзеяча, ураджэнца в.Станькава Дзяржынскага раёна.
Верасень
10 – 90 гадоў з дня нараджэння Кадлубовіча Леаніда Іванавіча (1935-2023), заслужанага работніка сельскай гаспадаркі БССР (1985), Ганаровага грамадзяніна Дзяржынскага раёна (1996), старшыні калгаса імя Дзяржынскага (1979-1999).
28 – 115 гадоў з дня нараджэння Гурына Антона Іосіфавіча (1910-1962), Героя Савецкага Саюза, контр-адмірала, ураджэнца в.Шпількі Дзяржынскага раёна.
Кастрычнік
28 – 75 гадоў з дня нараджэння Цыркуна Івана Іванавіча (1950-2021), доктара педагагічных навук (1999), прафесара, заслужанага работніка адукацыі Рэспублікі Беларусь (2017), ураджэнца в.Навасёлкі Дзяржынскага раёна.
Лістапад
1 – 125 гадоў з дня нараджэння Крыловіча Уладзіміра Мікалаевіча (1895-1937), беларускага акцёра тэатра і кіно, педагога, першага заслужанага артыста БССР (1931), ураджэнца в.Крыловічы Дзяржынскага раёна.
24 – 25 гадоў з дня заснавання ў Дзяржынскім раёне ААТ «Кашин пластик», кампаніі-вытворцы шматслойнай поліпрапіленавай плёнкі і ўпакоўкі (2000).
Снежань
1 – 85 гадоў з дня нараджэння Кузьміцкага Іосіфа Феліцыянавіча (1940-2019), кандыдата тэхнічных навук (1973), дацэнта, ураджэнца в. Камароўшчына Дзяржынскага раёна.
23 – 100 гадоў з дня нараджэння Казей Арыядны Іванаўны (1925-2008), заслужанай настаўніцы БССР, Героя Сацыялістычнай Працы (1968), сястры Героя Савецкага Саюза Марата Казея, педагога, ураджэнкі в.Станькава Дзяржынскага раёна.
30 – 50 гадоў з дня ўвядзення ў эксплуатацыю ўчастка беларускай чыгункі «Мінск-Стоўбцы». З Мінска ў Дзяржынск пайшла 1-я электрычка (1975).
* Каляндар складзены па матэрыялам:
- выдання Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Дзяржынскага раёна. – Мінск: БЕЛТА, 2004. – 704 с.;
- уласных дакументальных краязнаўчых рэсурсаў;
- публікацый рэспубліканскага друку;
- публікацый раённай газеты “Узвышша”.
